اين روزها كمتر كسی را میتوان پيدا كرد كه دسترسی به اينترنت داشته باشد و چند صفحه شخصی برای معرفی خود يا صحبت در مورد موضوعات مورد علاقه خود درست نكرده باشد. بخصوص با پيدايش وبلاگها اين قضيه عموميت بسيار بيشتری يافته است. اما اين افراد كه درصد قابل توجهی از آنها دارای تخصص در زمينه كامپيوتر نيستند، با چه ابزاری به توليد صفحات خود میپردازند؟
برای كسانی كه میخواهند تنها چند صفحه كوچك خصوصی برای خود ايجاد كنند، ويرايشگرهای WYSIWYG معمولا مناسب هستند. اين ويرايشگرها به كاربر خود اين امكان را میدهند كه درست مانند زمانی كه با يك برنامه واژهپرداز (مثلا Microsoft Word) كار میكنند، به ويرايش صفحات خود بپردازند. نمونهای از اين ويرايشگر، محيط Microsoft Frontpage و ساير محيطهايی است كه امكانات بسيار سطح بالايی را برای ايجاد صفحات HTML ايجاد میكنند.
اما علاوه بر اين ابزارها كه واسط سطح بالايی را برای كار با صفحات ايجاد میكنند، ابزارهای ديگری نيز وجود دارند كه به توليدكننده صفحات امكانات بيشتری برای كار روی صفحات میدهند. ابزارهايی كه ويزاردهايی را برای ايجاد جداول، تصاوير، اتصالات، فرمها، ليستها و غيره فراهم میكنند از اين دست هستند. كار با اين ابزارها به ندرت نياز به داشتن آشنايی با زبان HTML دارد و همين نكته باعث شده است كه اين ابزارها ابزارهای پرطرفداری باشند.
در محيط ويندوز تعداد زيادی از اين نوع ابزارها وجود دارند كه از آن جمله میتوان به Netscape Composer، Microsoft Frontpage، Netobject Fusion، Adobe GoLive، و Macromedia Dreamweaver اشاره كرد. اين ابزارها برنامههای بسيار وسيعی هستند كه يك ويرايشگر سطح بالا را به همراه سيستمهايی مانند سيستمهای مديريت محتوا (content management) در اختيار كاربران قرار میدهند.
تعداد اين گونه برنامهها در محيط لينوكس كمتر است. برنامه Netscape Composer در محيط لينوكس نيز قابل استفاده است. همچنين میتوان از برنامههايی كه در Officeهای تحت لينوكس مانند StarOffice و Applix قرار دارند نام برد. به هرحال كد HTML توليدی توسط هريك از اين ابزارها معمولا كد درهم و برهمی است.
اما كسانی كه سايتهای حرفهای را ايجاد میكنند، عموما به طور كامل با HTML آشنايی دارند و هرگاه لازم باشد، از ويرايشگرهای متنی نيز برای توليد و تصحيح صفحات استفاده میكنند. علت اين كار بيشتر، خود كد توليدی است. اول اينكه كد توليد شده توسط ويرايشگرهای WYSIWYG معمولا بسيار ناخوانا و گيجكننده است. دوم اين كه تغيير صفحات و كد با استفاده از يك ويرايشگر متنی بسيار سادهتر و روانتر انجام میشود.
علاوه بر اينها، كد نوشته شده توسط خود ايجادكننده صفحات برای خود او بسيار واضحتر و قابل فهمتر است تا كد توليدشده توسط يك ابزار. مخصوصا هنگام كار روی صفحات بزرگ و پيچيده، خوانا بودن كد ايجاد شده از اهميت بسيار بالاتری برخوردار میشود. در اين شماره و شماره آينده برخی از معروفترين و پركاربردترين ويرايشگرهای HTML كه در لينوكس مورد استفاده قرار میگيرند را بررسی خواهيم كرد.
طبيعتا لينوكسكارهای حرفهای، تنها از vi يا emacs يا xemacs استفاده میكنند. كسانی كه میخواهند متن خالص بنويسند و از ويزاردها هيچ استفادهای نكنند يا كسانی كه میخواهند كار دقيقتری روی صفحات خود انجام دهند و از سوی ديگر با ويرايشگرهايی مانند vi ميانه خوبی ندارند، ممكن است از محيطهايی نظير KEdit، KWrite يا ويرايشگر قدرتمند NEdit استفاده كنند.
از ميان ابزارهايی كه در ادامه معرفی میشوند، تنها CoffeeCup تجاری است و ساير ابزارها تحت ليسانس GPL قرار دارند و كاملا مجانی هستند. CoffeeCupدر ابتدا تنها برای محيط ويندوز ارائه شده بود اما بعدا تحت لينوكس نيز ارائه شد. نسخه 30 روزه اين نرمافزار را میتوان از آدرس http://www.coffeecup.com دريافت كرد. اگرچه اين نرمافزار را میتوان جالبترين و جذابترين ويرايشگر صفحات وب از نظر ظاهر و امكانات دانست اما با توجه به اين كه نسخه تجاری آن به قيمت 49 دلار به فروش میرسد، بعيد به نظر میرسد كه با وجود محيطهايی مانند Quanta و Bluefish كه به صورت مجانی موجود هستند، كاربران لينوكس هيچگاه حاضر باشند چنين پولی را برای يك ويرايشگر HTML بپردازند.
در اين مقاله ابزارهای زير مورد بررسی قرار میگيرند:
WebMaker
August
WebDesigner
Coffeecup
Quanta+
Bluefish
كه سه مورد اول در اين شماره و سه مورد بعدی در شماره آينده مطرح خواهند شد. موارد بالا به ترتيب امكاناتی كه عرضه میكنند مرتب شدهاند و آخرين مورد پرقابليتترين مورد است. به عنوان ملاكهای مقايسه ميان اين ويرايشگرها، معيارهای زير مدنظر قرار گرفتهاند:
-
مانايی يا Stability
-
قابل استفاده و روان بودن
-
سطح امكاناتی كه برای ايجاد موارد زير فراهم میكنند:
-
جداول
-
ليستها
-
قابها
-
فرمها
-
-
تگهای HTML
-
-
پشتيبانی از ديگر زبانها (Java script، XML، PHP، WML)
-
پشتيبانی نمايشی از گرامر زبان
-
-
امكان Preview
-
-
قابليتهای ويژه و امكانات جالب